سلولهای سفید در مقابل سلولهای قرمز و تفاوت آنها - وبلاگ آراسا

به گزارش وبلاگ آراسا، سلول های سفید خون (گلبولهای سفید) و سلول های قرمز خون (گلبولهای قرمز) در جنبه های مختلف درست از ساختار و ترکیب آنها گرفته تا عملکردشان متفاوت از یکدیگر می باشند. در این مقاله در مورد سلولهای قرمز خون در برابر

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

سلول های سفید خون (گلبولهای سفید) و سلول های قرمز خون (گلبولهای قرمز) در جنبه های مختلف درست از ساختار و ترکیب آنها گرفته تا عملکردشان متفاوت از یکدیگر می باشند. در این مقاله در مورد سلولهای قرمز خون در برابر سلولهای سفید خون بیشتر بیاموزید.

آیا می دانستید؟

تمام سلولهای خون یعنی گلبوهای قرمز و سفید خون و پلاکتها از سلولهای بنیادی خونساز موجود در خون و مغز استخوان و بند ناف نوزادان سرچشمه می گیرند.

یک فرد بالغ به طور میانه دارای حدود 5 لیتر خون بوده که به طور عمده از پلاسما و سلولهای خونی تشکیل شده است. پلاسما حدود 55% تا 60% خون انسان را تشکیل می دهد، در حالی که سلولهای خونی حدود 40% تا 45% از حجم کل خون را تشکیل می دهند.

اصولاً سه نوع سلول خونی یعنی سلولهای سفید خون یا گلبولهای سفید، سلولهای قرمز خون و یا گلبولهای قرمز و پلاکتها وجود دارند. تمامی این سلولها نقش مهمی را در عملنمودهای مختلف بدن ایفاء می نمایند. با این حال، تفاوت زیادی در ساختار و ترکیب خود دارند. در این مقاله قصد داریم در مورد تفاوت میان این دو نوع سلول خونی یعنی گلبولهای سفید و قرمز خون به بحث بپردازیم.

تفاوت میان گلبولهای سفید و گلبولهای قرمز خون

تفاوت در ساختار و ترکیب

گلبولهای قرمز خونی، سلولهایی هستند که مشخصه رنگ قرمز را به علت وجود پروتئین حاوی آهن تحت اسم هموگلوبین به خون ما می بخشند. این پروتئین در گلبولهای سفید خون دیده نمی گردد. گلبولهای قرمز خون بعلاوه تحت اسم اریتوسیت نامیده شده و به شکل دیسکهای پهن دوسوکاو یا مقعرالطرفین دیده می شوند. شکل مقعر الطرفین آنها به افزایش سطح این سلولها یاری نموده، به طوری که اکسیژن و دی اکسید کربن می توانند به سرعت و بدون معطلی از طریق غشاهای آنها حرکت نمایند.

از سوی دیگر، سلولهای سفید و یا لکوسیت ها می توانند اشکال نامنظم داشته باشند. نکته دیگر در تفاوت میان سلولهای سفید و سلولهای قرمز خون وجود و عدم وجود هسته در آنها است. سلولهای قرمز بالغ هیچ گونه هسته ای ندارند، در حالی که هسته در سلولهای سفید خون وجود دارد. سلولهای سفید خون بعلاوه دارای یک پوشش حفاظتی خارجی سفید بوده بطوریکه سلولهای قرمز خون فاقد آن می باشند.

تفاوت در نوع

گلبول های قرمز خون از انواع مختلفی تشکیل نشده اند. بر خلاف گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید خون می توانند به دو نوع مهم یعنی گرانولوسیت ها و آگرانولوسیت ها طبقه بندی شوند. گرانولوسیت ها دارای گرانول در سیتوپلاسم خود می باشند، در حالی که آگرانولوسیت ها حاوی هیچ گونه گرانولی نیستند.

گرانولوسیت ها فراتر از آن به سه نوع، نوتروفیل، بازوفیل و ائوزینوفیل طبقه بندی می شوند. از سوی دیگر، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، و ماکروفاژها انواع اصلی آگرانولوسیت ها می باشند.

مکان فراوری

اریتروسیت ها به طور عمده در مغز استخوان از سلول های بنیادی خونساز فراوری می شوند. فراوری اریتروسیت ها از طریق هورمونی تحت اسم اریتروپویتین که از طریق کلیه ها سنتر می گردد، سامان داده می گردد. لکوسیت ها هم از سلولهای بنیادی خونساز در مغز فراوری می شوند، اما بعضی از آنها در غدد لنفاوی، غده تیموس و طحال به بلوغ می رسند.

طول عمر و تعداد گلبول های قرمز و گلبولهای سفید خون

یک اریتروسیت به مدت حدوداً 120 روز عمر می نماید، در حالی که یک گلبول سفید خون و یا لکوسیت می تواند برای مدت زمان 3 تا 4 روز به طور میانه عمر نماید. با این حال، طول عمر لکوسیتها می تواند تا حد زیادی در صورت بروز یک عفونت شدید کاهش یابد.

در یک فرد بالغ، تعداد سلولهای سفید خون می تواند چیزی بین 4000 تا 11000 سلول در هر میلیمتر مکعب از خون باشد. به طور میانه تعداد گلبولهای سفید خون 7000 سلول در هر میلیمتر مکعب از خون است. لکوسیتها همراه با پلاکتها تنها 1% از حجم خون را تشکیل می دهند.

گلبولهای قرمز خون، فراوانترین سلولها در خون می باشند. حدود 5 میلیون سلول قرمز خون در هر میلیمتر مکعب از خون وجود دارد که حدود 40% تا 45% از حجم کل خون را تشکیل می دهند.

جنبش

گلبولهای قرمز خون عمدتاً در داخل سیستم قلبی عروقی حرکت می نمایند. آنها از طریق عروق خونی و مویرگها به منظور عرضه اکسیژن و مواد مغذی به سلولها جریان می یابند. سلولهای سفید خون میان دستگاه لنفاوی و قلبی عروقی جریان می یابند. همانطور که پیش از این اسم شد، لکوسیتهای بسیاری در غدد لنفاوی به بلوغ می رسند. لکوسیتها از عروق خونی گریخته و به محل عفونت و یا جراحت حرکت می نمایند.

تفاوت در عملکرد

عملکرد گلبولهای قرمز خون

گلبولهای قرمز خون به حمل اکسیژن و مواد مغذی به سلولهای بدن و انتقال مواد زائد می پردازند. هموگلوبین می تواند به هم اکسیژن و هم دی اکسید کربن متصل گردد. در ریه ها، مولکولهای اکسیژن به هموگلوبین متصل می شوند. سپس هموگلوبین اکسیژن را به بافتها و سلولهای بدن از طریق عروق خونی حمل می نماید. بعلاوه دی اکسید کربن را از بافتها و سلوها جمع آوری نموده و آن را به ریه ها انتقال داده به طوری که در آنجا از بدن خارج می شوند.

عملکرد گلبولهای سفید خون

گلبولهای سفید خون بخش جدایی ناپذیر سیستم ایمنی بدن بوده و نقشی کلیدی در عملنمودهای ایمنی ایفاء می نمایند. آنها عمدتاً از بدن در برابر مواد خارجی و عوامل عفونی محافظت می نمایند. این گلبولها از بدن در برابر انواع مختلف عفونت با فراوری آنتی بادی دفاع می نمایند. نوتروفیل ها به طور معمول در برابر عفونتهای قارچی و باکتریایی مبارزه می نمایند، در حالی که ائوزینوفیل ها تا حد زیادی مسئول مبارزه برعلیه عفونتهای انگلی می باشند. ائوزینوفیل ها بعلاوه همراه با بازوفیل ها به واکنشهای آلرژیک ارتباط دارند.

از سوی دیگر لنفوسیتها آنتی ژن فراوری نموده، پاسخ ایمنی بدن و از بین بردن سلول های آلوده به ویروس را هماهنگ می سازند. آنها سلولهای سرطانی و تومور را هم از بین می برند. مونوسیت ها مسئول از بین بردن سلولهای مرده و میکروارگانیسم ها با یاری فرایندی بنام فاگوسیتوز می باشند.

ناهمسانی و بی نظمی در تعداد سلولهای قرمز و سلولهای سفید خون

تعداد گلبول های قرمز و گلبولهای سفید خون می تواند به اسم شاخص و نشانگر بعضی بیماری ها باشد. به اسم مثال، افزایش در تعداد گلبولهای سفید خون که تحت اسم لکوسیت ها شناخته می شوند اغلب با وجود داشتن عفونتهایی در بدن ارتباط دارد. با این حال، سطح بالای دائم لکوسیت های نابالغ و غیر طبیعی می تواند نشانه لوسمی یا لوکمی باشد که نوعی سرطان است.

اندازه پایین گلبولهای قرمز خون را معمولاً آنمی یا کم خونی گویند. چندین نوع کم خونی وجود دارد که از میان آنها کم خونی فقر آهن و کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 متداول ترین نوع می باشند. آنمی می تواند به ظرفیت حمل اکسیژن خون آسیب رسانده که می تواند به صورت افزایش خستگی، تنگی نفس و رنگ پریدگی خود را نشان دهد.

بنابراین هم گلبول های قرمز و هم گلبولهای سفید خون تا حد زیادی در شکل ظاهری، ترکیب و عملکرد با یکدیگر تفاوت می نمایند. هر دو نوع سلول خون دارای عملنمودهای منحصر بفرد و حیاتی در بدن می باشند. بنابراین کاهش در تعداد آنها می تواند به مشکلاتی در سلامت منجر گردد.

منبع: راسخون