ایرانی ها عاشق نام های عجیب و نو - وبلاگ آراسا

به گزارش وبلاگ آراسا، به گزارش زندگی امروز این روزها برخی از والدین ترجیح شان این است که نام بچه شان را یک نام خاص بگذارند. برای همین سازمان ثبت احوال پر شده از اسامی که شبیه هیچ نام دیگری نیستند.

انستیاژ، تامارا، اسپاندا، راتاناز، نیلفام، نوشیکا، ریونیز. کنار هم گرفتن این واژه بیشتر آدم را یاد منوی یک رستوران فرنگی می اندازد تا کتاب راهنمای نامگذاری ثبت احوال، اما اگر دوروبرتان نوزادی قرار است به منصه ظهور برسد! که پدر و مادر کمی متفاوتی هم دارد، حتما به نام های سخت تر از اینها هم برخواهید خورد.

نام هایی که برای انتخاب شدن باید از فیلترهای زیادی بگذرند که مهمترینشان متواتر بودن است؛ یعنی قبلا سابقه ای برای این نام در ثبت احوال وجود داشته باشد و بعد هم طی مراحل دیگر؛ البته پدر و مادرانی که متفاوت فکر می نمایند یا دوست دارند اینگونه به نظر می رسند، همه اینها را به ان می خرند تا بچه شان یک نام خاص داشته باشد. نامی که خیلی از ما بعد از شنیدنشان کمی چشمانمان را تنگ و گردنمان را کج می کنیم و می پرسیم: خب حالا این یعنی چی؟ اسدالله پارسامهر، مولف کتاب فرهنگ نام و نام گزینی ومسئول نام وسجلی ثبت احوال کارشناسی است که در طول این گزارش ما را همراهی کرد و هر جایی که احتیاج داشتیم، شرح داد و نگذاشت که کارمان لنگ بماند.

ژابیز؟ کدام ژابیز؟

برخلاف دهه های قبل که مردم برای نامذگاری نوزادان بیشترا در پی نام های متداول بودند، در سال های اخیر در پی نام هایی متمایز هستند.

مثلا اگر در دهه 70 امیر علی ها و کورش ها زیاد بودند و در دهه 80 پارساها و ایلیا ها، در این سال ها نوبت به پادرا و هیراد و رشان و ... رسیده است. ظهور این جریان در سال های اخیر موجب شده که مردم در نامگذاری در پی واژه های تازه باشند، واژه هایی که قبلا خیلی مورد استفاده قرار نمی گرفته و به دلایلی بخشی از والدین علاقه دارند که از این اسامی برای فرزندانشان استفاده نمایند. این نوع نام ها را در سازمان ثبت احوال نام های تو پدید می گویند که از چند منبع وارد فرایند نامگذاری شده اند.

شبنمی از جنگل شمال، ایرانی

خب علاقه است دیگر. برخی وقت ها ماجرا آنقدر کشش دارد که دو فرد از فرهنگ های مختلف با هم ازدواج می نمایند و همینطور می گردد که نامی از فرهنگی به فرهنگ دیگر منتقل می گردد. یا حتی برخی وقت ها یک زوج تهرانی آنقدر دوست و رفیق این ور و آن ور دارند که مثلا نهایتا با هزار جور پرس و جو انتخابشان این می گردد که نام بچه شان را از فرهنگ کردی یا ترکی یا لری انتخاب نمایند. برای همین برخی نام ها که از قومیت ها و گویش های منطقه ای وارد سطح ملی می گردد و جزو گزینه های انتخابی قوم های دیگر قرار می گیرد، مثل هیوا که از زبان کردی آمده، این نام در خود کردستان بیشترا به اسم نام دخترانه استفاده می گردد اما در دیگر جاها به اسم نام پسر هم استفاده می گردد یا مثلا تیامبه معنی چشم هایم که از زبان لری وارد شده یا مانلی، رایکا و ریکا در زبان مازندرانی و یا گیلوا یا گیلدا در گویش گیلکی.

این گروه از نام ها یک زیرمجموعه دیگر هم دارند، نام های دو رگه ای که نیمی از آن از یک منطقه و نیم دیگر از منطقه ای دیگر انتخاب شده. این جور ترکیب ها بیشترا به صورت ترکی - فارسی ساخته می شوند مانند آیلار، آتاشا.

آقای پارسامهر زیاد شدن نام های قومیتی را اینگونه توجیه می نماید: اینگونه نام ها به علت ویژگی هایی که دارند، مثل تلفظ و آهنگ زیبا با معنای قشنگ و شادابی و طراوتی که با خود دارند، مورد استقبال بقیه اقوام قرار می گیرند.

یاس + من + گول + ا

پارسامهر می گوید: گروه دیگری از نام های تازه به دوران رسیده، نام هایی است که به وسیله مردم ساخته می گردد؛ یعنی اینکه اینها یا نام هایی هستندکه به صورت ترکیب تازه پیشنهادی از دو نام مستقل به وسیله والدین پیشنهاد می گردد و یا نام ها از ترکیب چند تک واژه و واژه هایی که به تنهایی به اسم نام استفاده نمی شوند ساخته می شوند.

ترکیب نام هایی که نام می برد بامزه هستند: در بیشتر نامگذاری های نوع اول از الگوی مذهبی - غیرمذهبی پیروی می گردد؛ مانند امیر آرشام، محمد آریا، ینامین زهرا و ... اما نمونه های دیگری هم وجود دارد که از این الگو پیروی نمی نمایند، مانند یاس باران. پارسامهر معتقد است: این نوع ترکیبات هم ظاهر تازهی را به واژه می بخشد و هم به آن ترفیع معنایی می دهد. یعنی بار معنایی و بار عاطفی واژه را از جهت مثبت بالا می برد چون برخی واژه ها ممکن است به تنهایی ویژگی خاصی نداشته باشندولی وقتی در ترکیب با یک واژه دیگر استفاده می شوند زیباتر جلوه می نمایندوترکیبات این دو واژه نام متفاوت و متمایز از دیگر نام ها را در اختیار ما قرار می دهد.

حالا البته همه ماجرا هم به این سادگی ها نیست. مثلا شما فکر کنید برای دختر یا خواهرتان یا هر کسی نامی به نام زیبا مهر انتخاب می کنید. تحلیل لغوی این ماجرا در ثبت احوال این می گردد: یکسری از نام ها از تلفیق چند جزء واژگانی تشکیل شده اند که معنای خوبی دارند، مثل زیبامهر که می گردد هم آن را به صورت ترکیب دو واژه زیبا + مهر (عاطفه زیبا داشتن) در نظر گرفت و هم ترکیب واژه های زی + با + مهر (با مهربانی زندگی کن) و ... ضمن اینکه کشفیات ما نشان می دهد آمار نامگذاری فرزندان به وسیله یکسری از این واژه هایغ نوساخته به شدت دارد بالا می رود.

یکی اش همین مهری ماه که احتمالا شما را هم مثل ما یاد یک چیزهایی می اندازد. نیلفام و یا هویار که هم معنای زیبایی دارند و هم خوش آوا هستند، از نوع واژه های نوساخته هستند که این روزها کلی هوادار پیدا نموده اند.

خسرو کجا بود دیگه؟

پارسامهر برای جریان نامگذاری در ایران چهار سطح قائل است. نام های دینی و مذهبی - نام های ایرانی و ملی - نام های قومی و منطقه ای - نام های خارجی و فرنگی: چندین سال است که این سطوح الگوی نامگذاری بیشتریت مردم بوده است اما در حال حاضر و با توجه به وضعیتی که در فرهنگ نامگذاری ایرانی به وجود آمده، این سطوح در حال دگرگونی و جابجایی است؛ مثلا در آینده به احتمال زیاد نام های قومی و منطقه ای به سطح دو ارتقاء پیدا می نماید و یا نام های ایرانی و ملی از گردونه نامگذاری خارج می شوند چون در یک زمانی هر یک از این نام ها مورد اقبال بوده ولی در حال حاضر، آن شادابی و تازگی را ندارد و به نوعی دِمده شده. مثل واژه خسرو و داریوش و رستم، که در دوره های قبل جزو انتخاب های پرهوادار نامگذاری بوده اند اما در حال حاضر از اقبال کمتری برخوردارند.

چرا باید بچه مان صاحب یک نام درست و درمان باشد؟

1- برای اینکه بفهمیم چگونه باید یک نام درست درمان برای بچه انتخاب کنیم باید خیلی از نکات را در نظر بگیریم؛ اول از همه اینکه نام انتخابی باید معنای خوبی داشته باشد، برخی نام ها هستندکه در لغتنامه معنای خوبی دارنداما در واقعیت تصویر خوبی به فکر متبادر نمی نمایند و یا کژتابی دارند. اینگونه نام ها موارد خوبی برای انتخاب نیستند چون والدین نمی توانند همه جا دنبال بچه راه بیفتند ومعنی واقعی نام بچه شان را به همه اعلام نمایند.

2- نکته بعدی اینکه نام انتخابی باید خوش آوا و گوشنواز باشدو بقیه برای تکرار کردنش زیاد به زحمت نیفتند. کسی که نام نوزادش را هیژا می گذارد، حتما باید قبل از آن یک دوره آموزش زبان کُردی بگذراند تا بچه اش را درست تلفظ کند.

3- موقع انتخاب نام به این مسئله دقت کنید که نام انتخابی در حالت عامیانه و کوتاه شده چه صورتی به خود می گیرد. گاهی اوقات یک نام متناسب زیبا با کمی تغییر تبدیل به یک نام نامتناسب با معنای بد می گردد.

4- نکته دیگر اینکه به معنای نام و نوع تلفظ آن در زبان های دیگر توجه کنید که اگر فردا، پس فردا کودکتان فرار مغزها شد، در کشورهای دیگر با مشکل روبرو نگردد.

5- به این مسئله حتما دقیقا کنید که در طول تاریخ چه کسانی صاحب این نام بوده اند، به بهانه متفاوت بودن، نام یک پادشاه ستمگر و عیاش را روی فرزندتان نگذارید.

6- و در آخر اینکه قرار نیست همه بچه هایی که به جهان می آیند، آرتیست و آرت دوست باشند، جوری برای کودکتان نام انتخاب کنیدکه اگر راننده کامیون یا جراح مغز و اعصاب شد. رویش بگردد نامش را بنویسد و زیرش را امضا کند.

منبع:برترینها